Claude Van Bissij (1510)

Métadonnées Lettre de grâce de Claude Van Bissij (juin 1510) Archives générales du Royaume, Conseil de Brabant, 635, f.121r°-123r° Transcribed by Claudia Crivisqui French Original transcription Modern transcription f.121r f.121v-122r f.122v-123r [f.121 r°] Remissie van dootslage Maximilian par la gr[courant alternatif]e de dieu Esleu Empereur tousjours auguste Roy de G[est]manie de hongrie de dalmatie de Croatie e[t]c. Et charles par la mesme gr[courant alternatif]e Archiducz D austr[iche] prince d espaingnes des deux cecilles de Jher[usa]je[e]m e[t]c. Ducs de bourg[ogn]e de loth[c'est à dire]r de brab[fourmi] de stier de karente de carniole de lemb[ourg] de luxemb[ourg] et de gheldres. Contes de flandres de habsb[ourg] de tyrol de fierrette de kieburch d artois de bourg[ogn]e Palatins de hayn[un]u de holl[ande] de zell[ande] de namur et de zuytphen marcquis du saint empire et de burgauw [f.121 v°] Lantgreves d elsace. Seign[UE]rs de frise des marches d esclavonie de portenauw de salins et de malines. Savoir faisons a tous p[rese]ns et advenir Nous avoir receu l umble supplication de Claude s[eigneur] de bissy et benedictus le sauvaige son servite[u]r [escroquer]dix[fourmi]. Co[m]ment le xvije jour du mois de juing lesd[c'est] suppl[iants] le s[eigneur] de fallaix Jaques de licques, loys de Renel et leurs complices en n[pas]re ville de brutxelles p[ar]tirent du soir e[n]viron xj ou xij heures de l ostel dud[il] fallaix en intention de aller passer temps en la maison d une fem[m]e publiq[ue] q[ue] l en dit la grande hollandoize lez les estuves du pollepelle et venans devant lad[ite] maison hurterent a la porte dicelle et requirent y entrer. A quoy lad[ite] hollandoize respondi qu ilz n y entreroient et lesd[c'est] remonstr[fourmis] dirent q[ue] dont ro[m]peroient ilz lad[ite] porte et po[ton] ce f[air]e l approcherent mais ilz oyrent bruyt daucuns compaignons estant ou baz de lad[ite] maison q[ui] monterent en hault lesquelz tost apres on aucun d eulx jetterent pierres aprez iceulx remonstr[fourmis] et feirent leur effort de les touchier et bleschier. A l occ[asi]on de quoy ung no[m]me Tristram serviteur dud[il] s[eigneu]r de fallaix s avanca donner ung cop de pit contre lad[il]e porte sans la rompre et lors led[il] s[eigneu]r de faillaix recouvra contre lad[il]e porte q[ui] estoit coppee p[ar] le mylieu et l entreouvrit de sorte q[u] ung ho[m]me en se mectans sur ses mains y povoit entrer. S y s ava[n]ca led[il] Loys de renel et y entra et y trouva ung des [com]paignons de dedens jay descendu po[ton] deffendre lad[il]e porte Lequel po[ton] ce f[air]e rua ung coup aprez led[il] Renel lequel il failly et lors led[il] Renel pour sa seurete de sa p[est]son[n]e rua apres l autre et le toucha mais il ne scet en quel lieu et lors l escrya led[il] compaignon disant mons[eigneu]r l escuier p[ar]donnez moy, mais en ce disant il empoigna led[il] Renel p[ar] le coullet, q[ue] lors led[il] Renel po[ton] sa seurete co[m]me dess[nous] l embracha et le jetta sur ung bancq le compaignon se releva et de rechief sal sailly ou col dud[il] Renel et lors led[il] Renel [f.122 r°] pour s en deffe[ndre] luy donna aincoires ung coup de dage sans bo[n]nem[dans]t aussy savoir en quel lieu. Ce compaignon lors q[ue]rant s enschaper sailly de la maison et le rencontra le s[eigneu]r de lisques lequel aiant oy le debat de Renel et ne savoit co[m]me il luy estoit, donna a ce compaignon un coup de rapierre. Renel meu de chaleur monta en hault pour savoir q[ui] estoient les aultres q[ui] leur avoie[n]t jette de pierres et trouva ung aultre compaignon avec trois fe[m]mes co[m]munes auquel led[il] Renel se p[ar]forca donner de sa daghe a quoy il failly au moyen de ce q[ue] le compaignon se jetta le val de la montee et le rencontra le s[eigneu]r de licques quy rua apres luy ne scet s il le toucha et puis le trouva le s[eigneu]r de fallaix, lequel luy rua deux coupz de taille de sa dage et ung coup d estocq sans savoir a la verite s il le blescha ne quel endroit, et ainsy q[ue] dirigé[il]claude de byssy suppl[géant] pensoit entrer en lad[il]e maison, le p[concernant]mier compaignon q[ui] avoit este blesche le hurta si rudeme[n]t quil se desmarcha deux ou trois pas, et q[ue] dirigé[il] compaignon mesmes en tumba et ne luy feist led[il] bissy riens mais entra lad[ite] maison et venant aux degrez po[ton] suyr les dess[nous] Non[m]mez trouva le second desd[c'est] compaignons q[ui] le requist le laisser passer, ce q[u i]l feist puis rencontra ce [com]paignon led[il] benedictus le sauvaige serviteur dud[il] bissy suppl[géant] lequel sembl[abl]em[dans]t le laissa passer et tost apres entendirent le s[eigneu]r remonstr[fourmi] q[ue] l ung de ce compaignons bleschiez nom[m]e je[an]nin de mol filz de l oste du poncelet dud[il] bruxellles t[est]mina de vie p[ar] mort dont led[il] remonstr[fourmi] et son s[est]viteur ont este et sont amerem[dans]t desplaisans. Et doubtans rigeur de justice se sont absentez de n[pas]re d[ite] ville de bruxelles et pays de brab[fourmi] ou ilz n ozeroient retourner. Ains conviendroit aud[il] s[eigneu]r de bissu laisser ses parens et amis et aussy a son grant regret n[pas]re s[est]vice co[m]me il dist [f.122 v°] se no[tr]e gr[courant alternatif]e ne luy est sur ce imp[ar]tie et au d[il] benedictus son serviteur, dont attendu ce q[ue] dist est et q[ue] p[ar] infortunne et non de propoz delibere led[il] meschief est advenu et q[ue] en autres choses jusques a ores les susd[c'est] suppl[iants] sont bien re[n]nomez et n ont ont co[m]mis cas deshonneste. Ils nous ont tres humblem[dans]t supplié et requis. Pour ce est il q[ue] nous ces choses [escroquer]sideres ausd[c'est] Claude s[eigneu]r de bissy et benedecitus sauvaige son serviteur suppl[géant] inclinans a leurd[il]e requeste. Avons ou cas dessusd[il] quite remis et p[ar]donne, quittons remettons et [par]do[n]nons de gr[courant alternatif]e esp[eci]al p[ar] ces p[sérieux]tes le cas et homicide dess[nous] declaire ensemble toute peyne amende et offence corporele c[ri]minele et civile en quoy p[ou]r raison et a l occasion dicelluy cas ilz pevent avoir offence et estre encourrus e[n]vers nous et justice et les avons quant a ce remiez et restituez, remettons et restituons a leurs bonne fame et renom[m]ee

Philibert de Montenac (avril 1508)

Métadonnées Lettre de grâce de Philibert de Montenac (avril 1508) Archives générales du Royaume, Conseil de Brabant, 635, f.124r°-126r° (scans 78-80) Transcribed by Claudia Crivisqui French Original transcription Modern transcription f.124r f.124v-125r f.125v-126r [f.124 r°] Maximilien par la grâce de dieu, élu empereur, toujours auguste roi de Germanie, de Hongrie, de Dalmatie, de Croatie etc. Et Charles par la même grâce, archiduc d’Autriche, prince d’Espagne, des deux Siciles , de Jérusalem, etc.. Ducs de Bourgogne, de Lotharingie, de Brabant, de Stier, de Carinte, de Carniole, de Limbourg, de Luxembourg et de Gheldres. Contes de Flandres, de Habsbourg, de Tyrol, d’Artois, de Bourgogne palatine et de Hainaut. Lantgrave d’Alsace, Prince de Souabe, Marcquis de Burgauw et du Saint Empire de Hollande, de Zeelande, de Ferrette, de Fribourg, de Namur et de Zuytphen. Contes, seigneurs de frise, des Marches, de Sclanomme, de Portenauw, de Salins et de Malines. Savoir faisons à tous présents et avenir que nous avons reçu l’humble supplication de Philebert de Montenac, écuyer, racontant qu’aux environs de la dernière mi-carême, il est arrivé dans notre ville d’Anvers avec et au service du seigeur de Ravestain, notre cousin, son maître. Un certain jour, alors que le suppliant rentrait d’ouïr la messe et qu’il était venu jusque devant le logis de son seigeur maître, il s’arrêta à parler et deviser avec certains des officiers et autres serviteurs de ce dernier. Durant la discussion, survint là, un nommé Lancelot natif du pays de Normandie ou demiron, ayant précédemment été valet et serviteur dudit suppliant. Il était alors serviteur du seigeur de Croix chevalier. Etant monté sur la mule dudit seigneur de Croix, Lancelot vint aussi s’arrêter et parler aux officiers. Ce que voyant, le suppliant s’émut subitement, [f.124 v°] à cause de certaines choses passées. Il s’adressa audit Lancelot et lui demanda pourquoi il avait dérobé l’épée du maréchal d’Enghien. A quoi, ledit Lancelot répondit que le maréchal lui devait quatre sols et dit en plus ces mots : « vous avez dit que je vous ai dérobé » ledit suppliant répondit : « oui vraiment, vous avez dérobé ». Sur quoi, ledit Lancelot redit incontinent audit suppliant : « vous avez menti ou selon certains, vous ne dites point vrai ». A laquelle parole, ledit suppliant tira son épée et en frappa du plat sur Lancelot, lequel sortit aussitôt son épée qu’il avait ceinte à la ceinture. Suite à quoi, ledit suppliant plus échauffé qu’auparavant, alors que Lancelot avait le dos tourné, lui bailla son épée au travers du corps tellement fort que le coup le fendit*. Le jour suivant, il termina sa vie par la mort. Suite à cela, ledit suppliant redoutant la rigueur de la justice s’est absenté de nos pays dans lesquels il n’ose retourner. Il souhaiterait ne pas demeurer absent pour toujours et user le restant de ses jours en marchés et contrées étrangers, si notre grâce et miséricorde ne lui était donnée. Pour laquelle attendu son jeune âge, les services faits par ses prédecesseurs à nous et aux nôtres, dont il a entièrement le désir nous faire aussi sa part en temps advenir, et de se garder à jamais de recheoir plus en aucun acte vicieux, il nous a très humblement fait supplier [f.125 r°] C’est pourquoi, les choses susdites considerées mêmement à l’honneur et réverence de la douloureuse mort et passion que le fils de dieu notre bénit rédempteur, Jésus Christ, souffrit à tel jour qu’il est mort pour la redemption de l’humain lignage. A Philebert de Montenac suppliant, inclinant à sadite supplication et veillant pour cette fois à ce que grâce et miséricorde soient préférées à rigueur de justice, par l’avis de notre très chère et très aimée fille de nous empereur, dame et tante de nous Charles, dame Marguerite d’Autriche et de Bourgogne régente et gouvernante en l’absence de nous empereur, avons quitté, remis et pardonné et de notre certaine science et grâce spéciale par ces présentes, quittons, remettons et pardonnons, le fait et cas d’homicide ci-devant mentionné ensemble, toute peine, amende et offence corporelle et criminelle. En quoi pour cause et occasion de ce dernier, ces criconstances et dépendances, Il peut avoir mespris et estre encouru envers nous et justice. Et l’avons quant à lui, remis et restitué, remettons et restituons en ses bonnes réputation et renommée ses terres et ses biens non consignés comme avant les évènements advenus, en imposant sur ce silence perpétuel à notre procureur général et à tous nos autres officiers quelconques. Satisfaction toutefois faite en partie si déjà faite seuleument civilement et pourvu que ledit suppliant nous paye une amende civile. A l’arbitrage et taxation de [f.125 v°] noz amez et feaulx, les chanceliers et gens de notre conseil en brabant. Le suppliant, avant le terme d’un an entier, à compter de la date de la présente, ne pourra entrer, venir ni se trouver en notre pays et duché de Brabant, ni en aucun lieu de nos autres pays, là où nous ou notre dite fille et tante seron en personne, à peine d’être privé du fruit et bénéfice de notre dite grâce. Se nest de notre expres congie et licence, Si nous donnons en mandement aususdits chancelier et gens de notre conseil en brabant, qu’au terme de l’an expiré et endéans les trois premiers mois suivants, appellez ceux qui pour ce feront à appeler. Ils procèdent bien et deveinent a l’enterinement de ces présentes. Et ce fait et ladite amende civile par eulx taxée arbitrée et payée, dans les mains de cellui de nos officiers concerné, lequel sera tenu den faire recettes dépenses à notre profit. Notre sénéchal de Brabant, margrave d’Anvers et tous nos autres justiciers et officiers quelconques, leurs lieutenants et chacun d’eux endroit soy et sico[m]me a lui appartiendra, fassent seuffrent et laissent ledit suppliant]de notre présente grâce, rémission, quitance et pardon selon et par la mame que dit est plainement paysiblement et perpetuellement jouir et user. Sans le faire mettre ou donner, ni souffrir, être fait mis ou donné, maintenant ni

Conrad de Blanier (1504)

Métadonnées Lettre de grâce de Conrard de Blanier (1504) Archives générales du Royaume, Conseil de Brabant, 634, f.23r°-23v° (scans 225-226) Transcribed by Claude Verset French Original transcription Modern transcription f.23r f.23v [f.23ro] Remission d ho[m]micide Phi[lipp]e par la gr[courant alternatif]e de dieu Roy de castille de leon de grenade etc Archiduc d austr[iche] prince d arragon etc duc de bourgoingne de loth[c'est à dire]r de bra[ban]t de stier de karente de crayn de lembourg de luxe[m]bourg et de geldres conte de flandres de habsburg de kyeburg d artois de bourgoingne palatin de haynn[aut] de hollande de zeelan[de] de nam[ton ] et de zuytphen marquis du saint empire et de borgauw lantgrave en elsaten seign[UE]r de frise sur le windischema [rc]q de portenauw de salins et de malines savoir faisons a tous p[resent]s et advenir nous avoir receu lumble supplicac[je]on de conrard de blanier josne ho[m]me bourgois de la cite de liege conten[fourmi] co[m]ment p[ar] cidevant e[n]viron a neuf ou dix ans il, a l instigat[je]on et e[n]nord d ung henry van Roze son beau f[concernant]re estant en sa subject[je]on s est avec icelluy et aultres co[m]paignons trouve en n[pas]rouge[il] pays de brab[fourmi] ou ilz ont prins ung no[m]me phelippe penelle marchant de Gennes lequel p[concernant]s[dans]t ph[elipp]e fut par led[il] henry et ses co[m]plices a[m]mene et ranchonne a c[est ]taine somme de deniers dont led[il] suppl[géant] eut sa part or est il q[ue] apres lad[ite] prinse led[il] conrard suppl[géant] soy voyant desceu de sond[il] beau fre[concernant] et avoir co[m]mis tel cas luy qui estoit josne p[ar] moyen de son pere et aultres ses parens et amis trouva fachon d appointer avecq led[il] phelippe, tellement qu il restitua enchierem[dans]t sad[ite] part co[m]me par quictan[ce] souffissan[te] peut apparoir. Et aussi d obtenir remission de reverend pere en dieu n[pas]re tres chier et feal cousin l evesque de liege son prince, et s est depuis tousiours tenu en sa maison avecq sa femme aud[il] pays de liege faisant sa marchandise et a este de la loy co[m]me il est encoires neantmoins [f.24vo] doubtant righeur de justice il se n oseroit trouver en n[pas]rouge[il] pays de brab[fourmi] a son grand regret. Se n est que n[pas]re grace ne luy soit sur ce impartie si co[m]me il dit en nous suppliant pour ce que dud[il] cas luy vueillons faire pardon et remission et sur ce luy f[air]e expedier noz l[un]res paten[tes] et pertinen[tes] pour ce est il q[ue] nous ces choses co[n]siderees voulans a dez grace et misericorde p[concernant]ferer a righeur de justice audit conrard suppliant inclinans a sad[ite] supplica[t]ion et requeste. Avons de notre c[est]taine scien[ce] et de gr[courant alternatif]e espe[ci]al quicte remis et pardo[n]ne et par ces p[rese]ntes quictons et p[ar]donnons le fait et cas dessusd[c'est] enssamble toute paine et amende corporele c[ri]minele et civile. En quoy pour cause et occasion du fait et cas avantdit il a ou peut avoir mesprins et estre e[n]courru e[n]vers nous et justice. Et l avons quant a ce restitue et restituons a ses bonne fame et reno[m]mee au pays et a ses biens non co[n]fisquez saucuns en y a. En imposant sur ce scilence a n[pas]re procu[reu]r et a tous noz aultres justiciers et officiers quelzquoncques cui ce regarde satisfaction toutesfois f[ai]te a partie se faicte n est et elle y eschiet p[concernant]alablement et avant tout oeuvre. Sy donnons en mandement a noz amez et feaulx les chancell[c'est à dire]r et gens de n[pas]re conseil ordo[n]nez en n[pas]rouge[il] pays de brab[fourmi], que appellez ceulx q[ue] pour ce seront a appeller i lz procedent et facent proceder deuem[dans]t et diliga[m]ment a l interinement et verificat[je]on de ces mesmes p[rese]attraper. Et ce fait mandons en oultre a iceulx noz chancell[c'est à dire]r et gens de conseil a noz seneschal de brab[fourmi] maire de louvain Amman de Bruxelles Eschouth ettes d anvers et de boisleduc et a tous noz aultres justiciers et officiers p[rese]ns et avenir quelzconcques de n[pas]r[e]d[il] pays de brab[fourmi] et a iceulx des bassains seigneurs noz vassaulx d icelluy pays leurs lieuten[fourmis] et a ch[courant alternatif]un d eulx en droit soy et sy co[m]me a luy appartiendra que de ceste p[rese]nte gr[courant alternatif]e remission quictante et pardon selon et par la maniere q[ue] dit est ilz facent seuffrent et laissent led[il] suppl[géant] joyr et user plainem[dans]t paisiblement et p[est]petuellement sans luy faire donner ne souffrir estre fait aucun arrest destourbier ou e[m]peschem[dans]t au co[n]traire mais ainchois se son corps ou aucuns de sesd[c'est] biens non confisquez estoient pour ce prins saisiz arrestez ou e[m]peschiez les mectent ou facent mectre tantost et sans delay a plaine delivran[ce] car ainsi nous plaist il. Et affin que ce soit ferme et estable a tousiours nous avons fait mectre n[pas]re seel dont avons use jusques a orez a ces p[rese]ntes sauf en aultres choses n[pas]re droit et l autruy en toutes. Donne a treves le vendredy saint l an de gr[courant alternatif]e mil cincq cens et quatre. Et de n[pas]re regne le p[concernant]m[c'est à dire]r Ainsi soubz escript sur le rep loy par le Roy Et signe de thielt et encoires visa. Col[nous avons eu]onne a l original par moy. $$$ N/A f.23r f.23v [f.23ro] Remission d ho[m]micide Phi[lipp]e par la gr[courant alternatif]e de dieu Roy de castille de leon de grenade etc Archiduc d austr[iche] prince d arragon etc duc de bourgoingne de loth[c'est à dire]r de bra[ban]t de stier de karente de crayn de lembourg de luxe[m]bourg et de geldres conte de flandres de habsburg de kyeburg d artois de bourgoingne palatin de haynn[aut] de hollande de zeelan[de] de nam[ton ] et de zuytphen marquis du saint empire et de borgauw lantgrave en elsaten seign[UE]r de frise sur le windischema [rc]q de portenauw de salins et de malines savoir faisons a tous p[resent]s et advenir nous avoir receu lumble supplicac[je]on de conrard de blanier josne ho[m]me bourgois de la cite de liege conten[fourmi] co[m]ment p[ar] cidevant e[n]viron a neuf ou dix ans il, a l instigat[je]on et e[n]nord d ung henry van Roze son beau f[concernant]re estant en sa subject[je]on s est avec icelluy et aultres co[m]paignons trouve en n[pas]rouge[il] pays de brab[fourmi] ou ilz ont

Jehan de Ranst (janvier 1505)

Métadonnées Lettre de grâce de Jehan de Ranst (janvier 1505) Archives générales du Royaume, Conseil de Brabant, 634, f.122r°-122v° (scans 205-206) Transcribed by Ghislaine Vanderick French Original transcription Modern transcription f.205r f.206v [f.122 r°] Phelippe par la grace de dieu roy de Castille de leon de grenade etc. archiduc daustrice prince darragon etc. duc de bourgoingne de loth[c'est à dire]r de brabant de stier de carinte de carniole de lembourg de luxembourg et de geldres conte de habsburg de flandres de tyrol dartois de bourgoingne palatin et de haynnau lantgrave delzate marquis de bourgauw et du saint empire de hollande de zeellande de ferrette de kibourg de namur et de zutphen conte seigneur de frize sur la marche de sclavonie de portenauw de salms et de malines. Savoir faisons à tous pr[ese]nts et avenir nous avoir receu lumble supplication de Jehan de Ranst contenant comment puis nagaires lui estant venu en une maison assize en ceste n[pas]re ville de bruxelles en la rue vulgairement appellee blydenberghe et seant a table pour y boire ung pot de servoise est survenu daventure ung nomme pierquin serviteur du filz de Jehan de bregilles et incontinent apres la maistresse de lad[je]te maison en amenant une gouge au nom dudit suppliant icellui pierquin dist ala gouge quelle sen venist avec lui boire en la chambre dedens lad[ite] maison en mettant la main a icelle pour ce quelle luy refusoit et la vouloit tirer par force en lad[je]cte chambre quoy voyant ledit suplliant et que led[il] pierquin ne sen vouloit depporter mais chersoit noise et debat, tira son espee et donna audit pierquin une petite playe au tour de son col, en laquelle peril ne dangier quelconque ne gisoit et ce aucun furent incontinent separez lung de lautre et appaisez, entant que ledit suppl[géant] dist audit pierquin, q[ui]l ne demandoit aucune noise et ne luy vouloit sinon tout bien mais point ne vouloit que lad[ite] gouge allast avec luy boire en la chambre neanmoins ledit pierquin soy sentant ung peu blesse que comme riens estoit retira son espee tout souvit cuydant percher ledit suppl[géant] lequel se conduisoit tellement quil ne fust sinon blesse en son coste et se entrepoingnerent tellement que tous deux sont cheuz ensamble embrachez sur ung degrez, ledit pierquin desoubz et ledit suppl[géant] deseure et ne fut en cest appoingnement lute ou trouble aucun deulx blessez or est advenu que ung soy disant filz du Roy de frez fort acoustume de hanter la compaingnie et estant de la partie dudit pierquin y est survenu et voyant ces deux ainsi en trouble tira son espee et en donna une playe mortoire en la teste dudit pierquin quoy fait incontinent sen alla et voyant ledit suppl[géant] que ledit pierquin estoit tellem[ent] blesche et de ce fort esmerveillant non sacha[n]t a quy il avoit a faire se leva tant pour luy deffendre contre cellui qui ledit cop avoit donne com[m]e pour laisser ledit pierquin auquel autre mal navoit fait sinon en la manière d[je]te et jasoit que par ainsi appert que en verite ledit suppl[géant] ne soit cheu en lom[m]icide dudit pierquin et que dicellui il est totallement innocent toutesvoyes pour ce que ledit pierquin est alle de vie a trespas icellui suppl[géant] doulte quon le vouldroit charger dud[il ] en hom[m]icide et que noz officiers vouldroient proceder contre lui et ses biens a son grand regret et desplaisir et plus [f.122 v°] seroit se n[pas]re grace ne lui estoit surce impartie si comme il dit humblement le requerant. Pour ce est il que nous ces choses considerees et sur icelles eu ladvis de noz aimez et feaulx les chancell[c'est à dire]r et gens de n[pas]re conseil en brab[fourmi] audit Jehan de Ranst suppliant inclinans a sa d[je]cte requeste et lui vueillans en ceste partie preferer grace et misericorde a righeur de justice avons oudit cas quicte remis et pardonne, quictons remettons et pardonnons de n[pas]re certaine science et grace esp[eci]al par ces pr[ese]ntes le fait et cas dessus declare ensemble toute paine amende et offense corporelle et criminelle en quoy pour cause et occasion dicellui ses circo[n]stances et deppendences il a et peult avoir mesprins offence et estre encourru envers nous et justice En le restituant quant ace a ses bonne fame et renommee a nos pays et s[eigneu]ries et a ses biens non confisquiez saucuns en a tout ains et par la maniere q[ui]l estoit auparavant ledit cas advenu imposant sur ce silence p[est]pétuel un n[pas]re procureur g[e]n[est]al et autres noz officiers q[ue]lzconques satisffaction toutesvoyes faicte a partie premierement et avant tout euvre se faicte nest civillement tant seullement et parmi ce que icellui suppliant amendera ledit cas envers nous civillement selon lexigence dicellui et la faculte de ses biens alarbitraige et tauxacion de nos[tres] chancell[c'est à dire]r et gens de n[pas]re conseil audit brabant que commectons a ce. Si donnons en mandement a iceulx noz chancell[c'est à dire]r et gens de n[ost]rouge[il] conseil en brabant que appelle ceulx qui pour ce seront a appeler ils procedent bien et deuement ala verifficacion et interinement de cesd[sites] pre[sen]tes et alarbitraige et taxacion de ladite amende civile et ce fait et icelle amende taxee arbitree et payee es mains de cellui de noz officiers quil appertiendra lequel s[est]a tenu den rendre compte et reliqua a n[o]tre prouffit ilz et tous autres noz justiciers et officiers cui se regardera ou leurs lieutenans et ch[courant alternatif]un] deulx en droit soy et sico[m]me a luy appertiendra facent seuffrent et laissent ledit suppl[géant] de n[pas]re p[rese]nte grace remission pardon et quitance ensamble de tout le contenu en ces[dites] p[rese]ntes selon et par la maniere d[je]cte plainnement paisiblement et perpetuelment joyr er user sans au contraire luy faire mettre ou donner ne souffrir estre fait mis ou donne orres ne en temps avenir aucun arrest destourbier ou empeschement en corps ne en biens en aucune manière ainchois se ses[dites] corps ou biens sont ou estoient po[ton] la cause d[je]cte prins saisiz ou arrestez detenuz ou empeschiez. Les mettent ou facent mettre incontinent et sans delay a plaine et entiere

François Speeckaert (avril 1549)

Métadonnées Lettre de grâce de François Speeckaert (avril 1549) Archives générales du Royaume, Conseil de Brabant, 643, f.242v°-244v° (scans 256-258) Transcribed by Jurgen Vandebotermet Dutch Original transcription Modern transcription f.242v-f.243r f.243v-f.244r f.244v [f.242v°] Kaerle etc.. doen te weeten allen iegenwoirdich ende toecomende dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van francois speecart arm scamel man belast met vyf ende kinderkens Inhoudende hoe dat opten kersmesdach van halle anno xvc achtenveertich lestleden de voirs. suppliant met noch meer ander goet geselscap geweest hadde tot halle [f.243] ende comende des achternoens met zijn brueder genaempt jan ende noch ander persoonen van halle nae ruysbroeck ten huyse van janne steenberch aldair hij suppliant ende de voirs. jan zyn brueder met noch ander goet geselscap in eenen boomgaert gingen sitten drincken dat aldoen aldair voirbij is commen passeren guillaume de mohemoy die welcke van eenighe vanden geselscape des voirs. suppliants worde naegeroepen om te commen drincken gelyck hij heeft gedaen hebbende byden anderen geselscape twee oft drye reysen gedroncken ende zeer corts dair nae hebben zij onder malcander tgelach gemaect zoe dat elck voir zyn gelach betaelde eenen stuiver. ende heeft de voirs. guillaume by oock droncken voir dat hy henluden hadde ons gegeven een stuivere seggende oft drie ick en hebbe maer twee reysen gedroncken ende ick hebbe eenen stuiver gegeven dair op een vant voirs. geselscape antworde hebdij te vele betaelt daerop repliceerde de voirss. guillaume neen dwelck de voirs. suppliant aenhoorende heeft eenen stuiver getrocken om den selven guilliame restitucie te doene vanden selven stuiver die hij voir zyn gelach gegeven hadden opde welcke de voirs. guillaume zeyde totten voirs. suppliant ick en beghere den stuiver nyet ick hebben betaelt dat alsdoen de voirs. jan totten suppliant zynen brueder zeyde ghij en verstagens nyet waer op de voirs. suppliant totten voirs. janne zynen brueder zeyde ick verstaet beter dan ghij doet hebbende alzoe de voirs. suppliant ende de voirs. jan tegen malcanderen woirden gaende van malcanderen ende zeere corts dair nae hebben de voirs. suppliant ende jan de voirs. jan getrocken hueren messen te weten de voirs. suppliant zynen degen ende de voirs. jan zyn rappiere slaende alsoe nae malcanderen zoedat hij suppliant in zynen elleboghe ende in zyn een handt zeer gequest wiert ende invaderende zulcx malcanderen soude deselve jan geseeght hebben broeder wildij mij doot hebben maer de suppliant en sprack nyet slaende metten degen zeer dapperlyck naeden voirsz jan ende zoe eenen joos van hellegem nu overleden genoch bij drancke zynde is commende geloopen inden selven boomgaert onder eenen appelboom [f.243v°] met zynder rappieren bloot inde handt meynende tusschen beyden te gaene heeft de voirs. joos bij ontweeten vanden voirs. suppliant een wonde in zyn been boven zyn knien ontfangen ende zyn ten lesten bij omstaenders gescheeden geweest loopende den voirnoemde jan in eenen hoivenbuer ende de voirsz suppliant ziende joos zeer gequest heeft geseyt doet hem vermaken ende is alzoe vandair gescheyden ende naer halle gegaen van welcker quetsure de voors. joos binnen vyve oft zesse daghen dair nae deser werelt overleden is dwelck den suppliant zeere leet is in sulcken vuegen dat ingevalle nyet en ware als boven geschiet hij dat om egheen dinck ter werelt doen en soude willen noch dair toe raet daet noch consent geven ende hoe wel de voirs. suppliant anderssins staende is tot goeden name fame ende dat hij der partye geinteresseerde heeft gecontenteert soe en soude hij suppliant vreesende rigeuer van justicien hem binnen desen onsen lande van brabant nyet dorren vinden hanteren ende converceren ten zij dat onse gracien hem verleent werdden ons dairom zeer oitmoedelike biddende soe eest dat wij de saken voirscreven overgemerct den voirs. suppliant geneycht wesende tot zynder beden ende supplicatien zunderlinge ter eeren ende weerdicheyt vander bitter passien ons heeren jesu christi die hij voir ons allen geleden heeft op zulcken dach als heden hebben indengevalle als boven geremitteert quytgescolden ende vergeven remitteren schelden quyte ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien bij desen tfeyt ende dootslach boven verclaert mitsgaders oick alle penen ende amenden corporelle ende criminelle dair inne hij hem overmits ende uuyt saken van tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen tot zyne goede fame ende name in onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant ende van overmaze ende oick in onsse stadt van bruessele ende ammanie van diere ende allen anderen onsen landen ende sy hier van verantwoirt by dontfanger vanden exploicten [f.244] heerlicheden ende tot zynen ongeconfisqueerden goeden indien hij eenighe heeft als hij was voir den voors. dlootslach imponerendde hier op een eewich zwijgen ende silencien onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants van brabant hoedanighe die zyn oft wesen moghen satisfactie nochtans ierst ende alvoeren gedaen der partyen geinteresseerde zoe verre die noch nyet gedaen en ware civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy tvoirs. feyt ende dootslach jegens ons civilyck beteren zal naer de gelegentheyt vander mesdaet faculteyt van zynen goeden ende onsen ordonnantie dairop gemaict ende oick dat hij ghehouden werdt te betaelene die redelycke costen van justicien indien datter eenighe geschiet ende naegevolght zyn ter taxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancelliere ende luden van onsen rade in brabant dat wij dairtoe committeren ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen rade rade in brabant dat voir hen geroepen die dairom behoiren geroepen te zyne zij procederen wel ende duechdelyck totter verificatie ende interinemente van desen onsen tegewoirdigen briefve naer huere vorme ende inhouden welcke interinement de voirs. suppliant gehouden zal zyn te versoecken in onsen voirs. rade binnen eenen halfven jaere naestcomende naer date van desen op peyne te verliesen deffect van dien ende dat gedaen ende de voirs. amende civile ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoort van welcker amende die ghene die van onsen ontfangers dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken rekeningen bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffyte

Janneke Sbollens (février 1519)

Métadonnées Lettre de grâce de Janneke Sbollens (février 1519) Archives générales du Royaume, Conseil de Brabant, 636, f.312- f.314r° (scans 391-393) Transcribed by Els Lenaerts Dutch Original transcription Modern transcription f.312r f.312v-f.313r f.313v [f.312r°] Remissie van sekeren mesuse by Jenneken sbollens gecommitteert Kaerle etc. doen cont allen luden nu ende namaels wesende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van janneken sbollens huysvrauwe van janne ysewys inhoudende hoe dat in Augusto lestleden de voirs. suppliante getrouvt heeft ende tot hueren man genomen den voirs. jan zonder [f.312v°] hem te kennen te geven dat zy daertevoiren een kint ontfangen ende gecregen hadde by eenen jongen coopman Ende drie maenden of daeromtrent naeden voirs. huwelick heeft de selve suppliante die noch nyet voldregen en hadde noch oyt tot eenigen aerbeyt van vrauwen geweest haer gevoirdert te wasschen ende schueren Ende naer dat zy alsoe gewasschen ende geschuert hadde drouch een mande met cleeren op huere zyde zoe dat met diere zy huer zoe zeere vermoeyde dat zy op eenen nacht zieck geworden es ende creech groite pyne nyet wetende wat haer was Ende de pyne wat vergaen wesende viel zy in slape Ende corts daernae creech groite camerganck ende ginck tweemalen up een heymelicheyt die gemeyne was met hueren gebueren Ende de leste reyse crygende groiter pyne dranck soe styf dat huer die ader brack ende met dien ontschoot haer het kint ende viel inde heymelicheyt seggende tot hueren voirs. man de welcke boven quam daer hy de suppliante vant Man my es daer wat ontgaen sonder dat zy tkint al willens inde selve heymelicheyt heeft laten vallen oft geworpen angesien dat zy kints doucken ende andere gereetschap daertoe dienende gemaect hadde . Ende tkint alsoe daer wesende wert crytende soe dat de gebueren dat gecryt hoirende deden eenen metser halen die de pype vander heymelicheyt opbrack ende met kerssen ende licht wert gesien ende gevisscht Ende hoewel dat dit aldus geschiet es ende [f.313] dat de voirs. suppliante daeraff groot berauw gehadt ende noch heeft ende meynde noch tyts genouch te spreken met eene vroevrouwe om haer te helpen angesien dat zy noch zekeren tyt te gaen hadde Nyetmin de selve suppliante te bedde ende in kinder bedde liggende heeft onse scoutet onser stadt van Antwerpen gesonden zekere dienaers int huys daer zy gelach omme haer te bewaren ende naeden kinderbedde jegens haer te procederen Aldaer zy nochtans met subtylhede is uuytgerocht ende haer gesalveert heeft opt gewyde of vrye plaetsen Midts den welcken beducht die suppliant datmen tegens haer noch zoude willen criminelick procederen . Dwelcke haer haeren man ende anderen vrienden commen ende keeren zoude tot groiter scande oneere scade ende ongenouchte Ten zy dat onse genade ende gracie haer hier op verleent worde Omme de welcke angesien tgunt des voirs. is ende oick dat tvoirs. kint nu oude is twaelf weken of daeromtrent sonder zydert dier tyt enich letsel of gebreck gehadt te hebben zoe zy seyt ende omme welcke gracie zy ons oetmoedelick gebeden heeft Soe eest dat wy de saken voirscreven overgemerct willende der voirs. supliante in desen gracie ende genade prefereren voir riguer van justicie . Der selver supliante genegen wesende tot huerder beden ende begeerten By deliberatie van onse zeere lieve ende beminde vrouwe ende moeye die Ertshertoginne van Oistryck hertoginne ende gravinne van bourgoingne douagiere van savoyen regente etc. ende vanden hoofde ende luden van onsen privaten rade neffens haer wesende ende oick in faveur van zekere goede ende notable mannen die haer daervan hebben erustelick versocht [f.313v°] ende gebeden. hebben inden gevalle als boven quytgescholden vergeven ende geremitteert schelden quyte vergeven ende remitteren uuyt onser zunderlinger gracien by desen onsen brieve het mesuz delict ende infractie van gevanckenisse boven verclaert mitgaders al tgene dat zy ter causen van dien met des daeraen cleeft tegens ons ende justicien mesdaen ende verbuert mach hebben Ende hebben huer daeraf wedergestelt ende gerestitueert wederstellen ende restitueren tot huere goede fame ende name tot onsen lande ende hertochdom van brabant ende anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot hueren goeden onverbuert zynde indien zy eenige heeft gelyck zy was voerde toecompste vanden stucken ende mesvalle voirscreven imponerende hierop onsen procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende officieren onss voirs. lants van brabant een eeuwich geswych ende silencie Behoudelick nochtans dat de voirs. suppliante gehouden sal zyn op te leggen ende betalen die redelicken costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolcht Ter taxatien ende arbitragien van onsen lieven ende getrouwen die Cancellier ende luden van onsen rade geordineert in brabant die wy daertoe committeren Ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen Cancellier ende luden van onsen voirs. Rade dat voir henlieden geroupen de gene die daertoe behoiren geroupen te zyne zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie ende interinemente van desen ende tot taxatien vanden voirs. costen Ende dat gedaen zy onse [f.314] voir. scoutet van Antwerpen ende marcgreve ons lants van ryen Ende alle andere onse ende der smaelre heeren richteren justicieren ende officieren onss voirs. lants van brabant dien dit aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelick van hen soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoigen de voirs. supliante van deser onser gracien quytscheldinge remissie ende pardoene inder manieren boven verclaert rustlick vredelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken sonder haer te doene noch te laten geschyene In lyve noch In In goede eenich hinder letsel of moeyenisse ter contrarien Maer indien haer lyf oft enige van hueren onverbuerden goeden waren daeromme gevangen becommert of gearresteert dat zy die stellen of doen stellen terstont ende sonder vertreck tot volcommen delivrantie want ons alsoe belieft Ende ten eynde dat dit vast ende gestadich zy tot eeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen Behoudelick onsen rechten in anderen dingen ende anderen huer recht in allen Gegeven in onser stede van Antwerpen inde maent van februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende negenthien Ende van onss rycken Te weten vanden roemschen dierste Ende van castille etc. Tvierde Aldus stondt Gescreven onder opte

Aert vander Horst (août 1503)

Métadonnées Lettre de grâce d'Aert vander Horst (août 1503) Archives générales du Royaume, Conseil de Brabant, 634, 42v°-43v° (scans 146-147) Transcribed by Ann Trappers Dutch Original transcription Modern transcription f.42v-f.43r f.43v [f42v°] Copie van Remissie van dootslage Philips byder gracien Goids Ertshertoge van Oestrijke Hertoge van Bourgondien Van Lotharingen van brabant van stier van karenten van crain van Limburg van Luxemburg ende van gelre Greve van vlaenderen van Hapspurg van Thirol van firette van kieburg van artois van bourgoingien Palatyn van henegouwe van hollant van Namen ende van sutphen mercgreve des heylichs Roemschen Rycs ende van Borgauw Lantgreve in Elsaten heere van vrieslant van opter windischenmarq van portenauw van salins ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen die nu zijn ende namaels wesen sullen dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van Aerdt vander Horst sone Jans vander horst vleeschouwere woenende in onser stad van Bruessel inhoudende hoe dat des nu meer dan een jaer geleden es dat hy suppliant ende een geheeten Aert pauwels met wylen Janne de knibbere geheeten de potghietere in onser voirs. stad van Bruessel vergadert zynde onderlinge groote woerden ende geschillen gehadt hebbende terstont deen tegen dandere vechtende wordden in sulckerwys dat de voirs. [f.43] suppliant ende aert pauwels zijn geselle uuyt hitten van bloede den voirs. wylen Janne de knibbere zeere quetsten van welcker quetsueren hy corts dair nae van levende live ter doot gecomen es dwelc hem suppliant met goeder herten leet es Ende hoewel hy suppliant daer +af aen partyen hebbe gesoent ende dit selve nae syn macht ¬daer af te vreden gestelt ende gecontenteert Soe en soude hy nochtans beduchtende ende ontsiende riguer van iusticien bynnen onser voirs. lande van brabant niet dorren comen Maer hem moeten buyten houden in vremde landen ende contreyen ende waere alsoe geschapen altyt lantloopich te blivene ende sijn leven te eynden in grooter armoeden ende miserien Tot sijnder grooter schaden ongenuchten ende verdriete Het en waere dat wy onse gracie ende genaet te hemwerts wouden keeren ende hem remissie ende quytscheldinge vanden voirs. feyte verleenen ende wederom tot sijnen goeden eeren fame ende name restitueren met oic onse oepene brieven in behoirlycker formen daer op doen expedieren daer om hy ons oitmoedelic heeft gebeden Waer om soe eest dat wy desen aengesien willende altyt gracie ende genade prefereren Riguer van Rechte den voirs. suppliant geneycht wesende tot sijnder voirs. beden hebben in gevalle als boven vergheven Quytgeschouden ende geremitteert Ende uuyt onser gerechter wetentheyt auctoriteyt ende zunderlinger gracien vergheven quytschelden ende remitteren mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven vercleert mitgaders allen peynen boeten ende brueken corporelle ende criminele dair inne hij ter causen van dien mit datter aencleven mach mesdaen misbruyct ende gevallen mach wesen tegen ons ende der iusticien Ende hebben hem als van desen gerestitueert ende wedergestelt restitueren ende wederstellen tot zijnder goeder famen name ende geruchte in tot onsen voirs. lande van brabant ende tot allen sijnen onverbuerden goeden soe verre hy ennige heeft gelyc hy wat voere dit toecompst vanden voirs. feyte ende dootslage Behoudelic dat hij suppliant niet en sal mogen comen bynnen onser voirs. stad van Bruessel noch der vryheyt der selver Imponerende hier op silencie ende een eewich geswych onsen procureur generael onsen amman van Bruessel ende voerts allen anderen onsen richteren ende officieren ons voirs. lants van brabant wie hy zyn satisfactie ende beteringe yerst ende voer al gedaen synde der partijen geinteresseerde soe verre dit nyet gedaen en zy ende dat alleene civilic behoudelic oic deser versien dat die voirs. suppliant sal gehouden syn tvoirs. feyt aen ons te beteren civilic alleene ter arbitragien [f.43v°] taxacien ende moderacien van onsen lieven ende getruwen riddere ende cancellier den heere van Orbais ende van Maleve ende den anderen luden van onsen raide geordineert in onsen voirs. lande van brabant die welcke wy dair toe gecommitteert hebben ende committeren by desen onsen voirs. brieve ontbieden dair om ende bevelen den selven onsen cancellier ende luden vanden raide dat geroepen voere hen die ghene die daer om selen behoeren geroepen te sune zy procederen wel ende getruwelic totten interinemente ende verificatien van desen en de totter taxacien ende moderacien vander voirs. civylder beternissen nae dit gelegentheyt vande voirs. feyte ende die qualiteyt van synen persoene ende goeden ende dat gedaen ende die selve civile beternisse betaelt den ghenen van onsen Rentmeester dien dat behoeren sal ende de welcke sal schuldich zyn dair af behoef ontfanck te maken tot onsen profyte zy ende voerts alle andere onse richteren ende officieren vanden smalen heeren ende insgelycs die richteren ende officieren vanden smalen heeren van desen onsen voirs. lande van Brabant die dat aengaen sal mogen den voirs. suppliant van deser voirs. gracien quytschelden ende remissien doen ende laten peyselic ende vredelic useren ende gebruycken sonder hem te doene noch te laten geschieden in live oft goeden ennigen hynder stoot oft letste ter contrarien Mair by also hy oft die voirs. sune goeden ter saken van desen gecommert gearresteert oft alreede beslagen waeren die terstont daer af ontslaen ende doen ontslaen Ende te dien eynde dat dit vaste ende gestentich zy ende blive tot eewigen dagen hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelic ons in anderen dingen onsen rechte ende eeren eenen yegenlycken des zyns Gegeven in onser stad van Dole inde maent van Oeghste int Jaer ons Heeren duysent vyfhondert ende drie Aldus ondergescreven ende geteykent opte plycke By mynen heere den Ertshertoge Hu. de Strathen Gecollacioneert ende bevonden concorderende metten originale By my Stratis N/A f.42v-f.43r f.43v [f42v°] Copie van Remissie van dootslage Philips byder gracien Goids Ertshertoge van Oestrijke Hertoge van Bourgondien Van Lotharingen van brabant van stier van karenten van crain van Limburg van Luxemburg ende van gelre Greve van vlaenderen van Hapspurg van Thirol van firette van kieburg van artois van bourgoingien Palatyn van henegouwe van hollant van Namen ende van sutphen mercgreve des heylichs Roemschen Rycs ende van Borgauw Lantgreve in Elsaten heere van vrieslant van opter windischenmarq van

Willem Snellaert (septembre 1502)

Métadonnées Lettre de grâce de Willem Snellaert (septembre 1502) Archives générales du Royaume, Conseil de Brabant, 634 f.98-100v° (scans 96-99) Transcribed by Anton Schuttelaars Dutch Original transcription Modern transcription f.98r f.98v-99r f.99v-f.100r [f.98r°] Copie van eender remissien van dootslage Philips bijder gratien goids Ertshertoge van Oistryck hertoge van bourgoingnen van Lothringen van brabant van stier van karenten van crain van limburg van luxemborch ende van gelre Greve van vlaenderen van habspurg van thirol van firette van kieburg van artois van bourgoingnen Palatyn van henegouwen van hollant van zeelant van namen ende van sutphen mercgreve des heylichs roemschen rycs ende van borgauw Lantgreve in elsaten heere van vrieslant van opter windischenmarq van portenauw van salins ende van mechelen Doen te wetene allen luden jegewoirdich ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van willem snellaert inhoudende hoe opte meyavont lestleden ontrent drie uren nader noene die voirs. suppliant wesende bynnen synen huyse te oisterwyck by tsertogen bossche aldair hy doen tertyt woenachtich was quamen aen hem heer aert vanden wyele priester heindrick vanden doerne ende dierick sone vande huysvrouwe vande voorn. hendrick de welcke den voern. suppliant gevraecht hebben oft hy met hemlieden wilde gaen drincken waer op hy antweerde dat hy dair mede te vreden was ende ghingen in een huys tegens over des voirs. suppliants huys aldair men besonts byer ende oisterbyer vercochte Ende hemluyden dair een wyl tyts geseten hebbende de voirs. heer aert hendrick vanden doorne ende dierick [f.98v°] wel by drancke synde begonsten tegens den voirs. suppliants woerden te nemene ter cause van sekere rekeninge die de voernoemde suppliant ende dierick onderlinge tsamen uuytstaende hadden in sulcker dat de voirs. dierick onder andere woerden seyde totten voirs. suppliant ic sal u betalen eer ghy uuyten huyse gaen sult oft dier gelycke woerden in substantie Ende dit geseet synde de voirn. dierick heeft totten voirs. suppliant geseet Ic bringe u zess gelasen byers die ghy oic insgelycs drincken moet dair op de voirn. suppliant antwoerde Ic wacht gheerne eenen vrindelycken dronck Maer ic en machs nyet soe vele opt welcke de voirn. dierick antwoerde ende seyde ic sal u dan twelif gelasen bringen die ghy drincken sult dat merckende die voirs. suppliant dat die voirn. dierick wel by drancke was ende dat hy hem nyet met vrede en lyet om drincken beduchtende datter eenich quaet tusschen hemlieden op rysen mochte ryep de weerdinne vanden huys de welcke hy betaelde zynen gelach die hy te betalen hadde ende tselve betaelt synde dede de tafel een luttel uuyten wege want hy dair inne besloten was ende spranck ter dueren uuyte ende alsoe uuyten huyse gaende soe heeft de voirs. her aert vanden wiele geroupen Ic ben vergrempt oft der gelycke [f.99r°] twelck nochtans niet warechtich en was want nemmermeer blycken sal dat de voern. heer aert gewont was dat hoerende byden voirs. heindrick ende dierick syn terstont aen gegaen naer den voirs. suppliant elck met eenen blooten messe in huerlieden handen ende insgelycs den voirscr. heer aert met eender haetse van eenen tymmerman de welcke hy nam van sekeren tymmerluyden die dair tegens over wrochten in meeningen de voirs. suppliant doot te slaene ende hebben den voirs. suppliant eenigen steken gegeven duer zyne cleederen sonder hem aen tlyf te grievene hoe wel zy henlieden besten deden om hem doot te slaene alst wel te presupponeren es die selve suppliant siende dat hy uuyt huerlieder handen egheensins geraken en conste ende beduchtende dat zy hem oultragieren souden aen tlyf dwelc zy gedaen soude hebben in dien sy huer wille hadden mogen volbringen om syn lyf te bescudden hem van noode was ter were te stellene dwelck hy dede ende met een cleyn dagge die hy hadde de lemmet van die omtrent eenen voet lanck wesende heeft den voirs. dierick een cleyn steke gegeven in syn borst de welcke hem gewo dierick hem gevoelende gewont ryep aey my ic ben gesteken oft dier gelycke woerden dat hoerende die voirs. henrick van doerne quam aenden voerscr. suppliant gelopen met eender blooter dagge in meyninge de voirscr. [f.99v°] suppliant doer te steken dwelcke siende byden voirscr. suppliant heeft den selven slach gebroken ende hem gegeven eenen steke in syn scouderen van welcken steke ende quetsinge de voirs. henrick twee uren dair naer van levende live ter doot gegaen is uuyt saken van welcken dootslage al eest dat tselve gebuert zy als voirs. es ende dat die voirs. henrick een bastaert priesters sone was mits dwelcke ons die satisfactie ende beternisse toebehoert die selve suppliant duchtende strancheyt van justicien absent ende hem houdende buyten onsen landen ende heerlicheyden aldair hy nemmermeer en soude dorren wedercomen noch converseren mair dair uuyt blyven ende syn leven aldair in armoeden ende ketivicheyden te moeten leyden ten waere dat onse gratie ende genade hem hier inne gedeelt ende verleent wordde alsoe hy seet om die welcke de selve suppliant gemerct tgheene des voirs. es ende dat hy altyt geweest es van goeden fame ende name sonder geachterhaelt geweest te hebbene van eenigen anderen quaden stucken hy ons seere oitmoedelic heeft doen bidden Soe eyst dat wy die sake voerscr. overgemerct genegen wesende ter beden ende supplicatien vanden voirs. suppliant ende willende hem in dit stuck gratie ende genade [f.100°] prefereren in vorderen voer rigeur ende strangheyt van justicien Wy hebben den selven suppliant inde gevallen als boven vergeven quytgesconden ende geremitteert vergheven scelden quite ende remitteren uuyt onser sunderlinger gratien mits desen onsen brieven den dootslach ende mesbruyck boven verclaert mitsgaders allen boeten peynen ende bruecken corporele ende criminele dair inne hy ter cause vande voirscr. dootslage mits dat dair inne ane cleeft misdaen ende mesbruyct mach hebben tegen ons ende justicien ende hebben hem als ten desen gerestitueert ende wedergestelt restitueren ende stellen weder mits desen tot zynen goede fame name ende geruchte tot onsen landen ende herlicheyden ende tot synen onverbuerden goeden in dien hy eenige heeft gelyc hy was voere de toecompste vanden voers. dootslage imponerende hier op silentie ende een ewich zwigen

Hendrick Hofmans (mars 1501)

Métadonnées Lettre de grâce d'Hendrick Hofmans (mars 1501) Archives générales du Royaume, Conseil de Brabant, 534, f.92-93v° Transcribed by Libert Loosen Dutch Original transcription Modern transcription f.92r f.92v-93r f.93v [f.92] Copie van eenen remissie van dootslage Philips Byder gratien Goids ertshertoge van Oistrijk hertoge van bourgoignen van Lothringen van Brabant van Stier van karenten, van Crain van Limburg van Luxemburg ende van gelre Greve van vlaenderen van habspurg van thirol van firette van kieburg van Artois van Bourgondien Palatin van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende van zutphen mercgreve des heylichs Roemschen rijck ende van Borgauw Lantgreve in Elsaten heere van vrieslant van opter Windischenmarq van Portenauw van salins ende van mechelen doen te wetene allen jegenwoirdigen ende toecommende dat wij ontfaen hebben dit oitmoedige supplicatie van hendrick hofmans scepman ingesetene van onser stad van mechelen hoe dat des es omtrent een jaer geleden hij suppliant comende met sijne scepe tot hillebrugge onder die prochie van yeteghem met noch eenen anderen scepman geheeten anthonis op gestaen sonder woort te spr laukens zijn met meer anderen tsamen gaen drincken in een herberge aldaer staende Soe dat die voirschreve suppliant metten voirschreven Anthonis vele diverse injuriose woirden hadde ende onder dandere hyeten malcanderen hender moeder lief hebben het welcke nader hant ter neder geleeght werdt bij den goeden gesellen daer mede int gelage sittende Soe es namaels de voirschreven anthonis opgestaen sonder woert te sprekene ende heeft genomen een blocxken met drie pickelen ende heeft dair mede geworpen naden voirschreven suppliant in sulcker wijs dat hij hem [f.92v°] geraecte op zijn hooft dat hy ter eerden vyel ende grootelic gequetst wert zijpende vanden bloede soe dat zij malcanderen geinvadeert zijn ende heeft de voirschreven suppliant den voirschreven anthonis gesteken met eender deggen van welcke steken hij bynnen drie oft vyer dagen dair naer gecomen is van live ter doot ende hoewel dat tselve feyt ende ongeval den selven suppliant zeere leet es ende dat h partije dair af gesoent ende beteringe gedaen heeft nyet min hij heeft hem u ter causen van dien ontsiende rigeur van justicien geabsenteert uuyt onse landen ende heerlicheyden ende en soude daer inne nyet dorren wedercomen mair es gescepen dair uuyt te bliven ende zijn leven ten eynden in anderen vremden landen in grooter aermoeden ende ketivichede wordde hem hier op nyet versien van onser gracien ende goederth alsoe hij seeght ons seere oitmoedelic dair biddende Soe eest dat wij de saken voers overgemaeckt medelyden ende compassie hebbende op den voirnoemde henric hofmans suppliant ende willende hem in dit stuck gracie ende genade prefereren ende voorderen voer strancheyt van justicien sonderlinge ter eeren ende weerdiche vander heyliger passien ende lyden die onse lieve heere god leet voer ons allen op sulcken dach alst huyden es wij hebben den selven suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende supplicatien inden gevalle als boven vergheven quytgeschonden ende geremitteert ende uuyt onsen [f.93] zunderlinger gracien auctoriteyt ende rechter wetentheyt vergeven scelden quyte ende remitteren mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verhaelt mitsgaders alle peyne ende verbuerten corporelle criminelle ende civile dair inne hij ter causen van dien mits datter aencleven mach mesdaen ende gevallen mach wesen tegens ons ende justicie ende hebben hem als van desen wedergestelt ende gerestitueert wederstellen ende restitueren tot zijnder goeder famen ende name tot onsen voirschreven landen ende heerlicheyden ende tot zijne ongeconfisqueerde goeden op dat hij eenige heeft alsoe hij was eer den voirschreven dootslach gesciede imponerende ende stellende hier op een ewich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringe gedaen yerst ende alvoren byden voirnoemde suppliant der partie geinteresseert indien die noch nyet gedaen en es ende eenige dair toe dient civiliken alleenlic ontbieden dair om ende bevelen onsen lieven ende getrouwen die Cancellier ende lieden van onsen raede in brabant dat voere hen geroepen die ghene diere behoeren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelijcken ter verifficatie ende interinemente van desen tegewoirdigen letteren Ende dat gedaen zijnde zij onsen drossart van brabant ende alle andere onse justicieren ende officieren dient aengaen mach ende elcken van henluyden doen laten ende gedoegen den voirgenoemde suppliant van dese [f.93v°] notre grâce sincère, rémission, rémission et exaltation de tout le contenu de cette personne complètement agitée et la jouissance et l'utilisation éternelles de lui sans rien faire de convenablement pour son propre bien, maintenant ou dans les temps futurs, dans sa vie ou dans le bien, ni en tout cas de blessure ou de difficulté à contre-courant, ainsi que son corps ou certaines de ses voix. biens non confisqués qui concernent ou empêchent que les prisonniers soient arrêtés immédiatement et sans départ pour le bien d'une paix et d'un soulagement complets, parce que nous avons fait de même avec nous et qu'en fin de compte ce bien restera fixe et constant pour les jours à venir. scelle ici et accroche-le, préserve notre droit dans les autres choses et le seul objectif d'être en tout. Donné en notre ville de Malines, notre jour férié, vendredi, de la dernière année de nos seigneurs, deux mille cinq cent un.. Aldus ondergescreven opten plycke bij mijnen heer den Ertshertoge mijn heere die grave van nassou stadhouder generael die heere van beerssel ende andere jegenwoirdich Ende Geteykent haneton. Gecollacioneert ende bevonden concorderende metten originele By my Stratis N/A f.92r f.92v-93r f.93v [f.92] Copie van eenen remissie van dootslage Philips Byder gratien Goids ertshertoge van Oistrijk hertoge van bourgoignen van Lothringen van Brabant van Stier van karenten, van Crain van Limburg van Luxemburg ende van gelre Greve van vlaenderen van habspurg van thirol van firette van kieburg van Artois van Bourgondien Palatin van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende van zutphen mercgreve des heylichs Roemschen rijck ende van Borgauw Lantgreve in Elsaten heere van vrieslant van opter Windischenmarq van Portenauw van salins ende van mechelen doen te wetene allen jegenwoirdigen ende toecommende dat wij ontfaen hebben dit oitmoedige supplicatie van hendrick hofmans scepman ingesetene van onser stad van mechelen hoe dat

Willem Hendricx (mars 1501)

Métadonnées Lettre de grâce de Willem Hendricx (mars 1501) Archives générales du Royaume, Conseil de Brabant, 634, f.88v°-90v° Transcribed by Els Lenaerts Dutch Original transcription Modern transcription f.88v-f.89r f.89v-f.90r f.90v f.88v° Remissie van eenen dootslage Philips Byder gracien goids Ertshertoge van Oistryck hertoge van bourgoingnen van lotharingen van brabant van stier van karenten van Crain van limburg van luxemburg ende van gelre Grave van vlaenderen van habspurg van thirol van firette van kieburgh van artois van bourgoingien Palsgreve van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende van zutphen mercgreve des heylichs roemschen rycs ende van borgauw Lantgreve in elsaten heere van vrieslant van opter windischmarq van Portenauw van salins ende van mechelen Doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecommenden dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van willem hendricx willem aertssone alias van velaer arm schamel lantgeselle wonende te bale in onsen lande van Brabant belast met wyve ende vele cleyne kinderen Inhoudende hoe dat omtrent achtien maenden mach geleden zyn hy suppliant comende om thuys waert te gaene up eenen dyck tusschen mole ende bale voirs. int geselscap van willem nys Lambrecht zwynen ghysbrecht de brouchuyer gheryt zwynen hendrick willekens doude ende hendrick willekens de jonge claechde tot henrick willekens doude vader des voirs. hendrick willekens de jonge sonder eenen arch te peynsen oft te duncken seggende heyndrick de leste reyse dat ic met u ende ander geselscap dranck te gheele twelc leden was een half jaer oft daer omtrent heyne delyen teech my groot ongelyc an ende die woirden die hy my aldaer seyde sal hy noch in zyn lyf eten al f.89r° waert over zeven jaer dwelck hoerende de voirs. Hendrick willekens le jeune bien qu'il le voie int. n'a pas été puni du tout et cela ne le concernait ni lui ni ses yeux. le père egheenssins aen et ghynck ont ​​dit au public. Suppliant pour lui, les lyens étaient responsables et à cause de cela, un voleur devait mourir ou ils le battraient sévèrement avec un arc en acier et d'autant plus que le suppliant lui-même était gentil et ne voulait pas le défendre. et lui parla suppliant voir méprisé et de seyde ghy devait être un voleur et un rame pour lui et ne me laisserait pas tomber sèchement À quoi les voirs. Le suppliant a répondu encore avec ces paroles des égaux heyndic al laeghdi m'a porté et a couché avec moi et ne voudrait ni ne désirerait vous tuer Et cette putain les voirs. Hendrick Willekens sort un long couteau de son fourreau et lève les yeux. le suppliant de pirater, de frapper et de maecking bouder ce nouvel homme à ses yeux. Le fléau et la soif du passé vont se terminer dans des conditions boueuses que les voirs. Il ne l'a supplié nulle part et a réussi à se convertir mais à salir son corps comme s'il en avait besoin, en ayant un pistolet sur lui d'un coup ou d'un couteau, en pensant l'enlever des yeux. hendrick track tselve breadmesken metten welcken hy stack ende geraecte unnoeselic den voirs. hendrick willekens de jonge omtrent zyne schouder van welcke steke f.89v° de selve hendrick termineerde corts dair naer van live ter doot Ende soe wel dat tselve fayt ende ongeval den selven suppliant zoe leet es ende dat hy partye dair of gesoent ende beteringe dair gedaen heeft nyet min hy heeft hem ter causen van desen ontsiende rigeur van justicien geabsenteert uuyt onsen landen ende heerlicheyden ende en soude dair inne nyet dorren wedercomen mair es geschapen dair uuyt te blivene ende zyn leven te eynden in anderen vrempden landen in groiter aermoede ende ketivichede werdde hem hier op nyet voorsien van onse gracie omme de welcke gemerct tgene dat voirs. es ende dat hy oic altyts van goeder fame geruchte ende Eerbare conversatie geweest es zonder oyt geachterhaelt oft verwonnen geweest te hebbene van eenigen anderen quaden oft vilainen sticke Also hy seeght hy ons zeere oitmoedelicken versocht ende gebeden heeft Soe eest dat wy de saken voorscreven overgemerct medelyden ende compassie hebbende up den voirnoemde willem hendrics willem aertszone suppliant Ende willende hem in dit stuck gracie ende genade prefereren ende vorderen voor strangheyt van justicien zunderlinge eeren ende weerdicheyt vander heyliger passie ende lyden die onse heere god leet voor ons allen op sulcken dach als huyden es Wy hebben den selven suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende supplicatie inden gevalle als boven vergheven f.90r° quytgescholden ende geremitteert ende uuyt onser zunderlinge gracie auctoriteyt en rechter wetentheyt vergheven schelden quyte ende remitteren mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verhaelt mitsgaders alle peynen ende verbuerten corporelle criminelle ende civile dair inne hy ter causen van dien mits datter aen cleven mach misdaen ende gevallen mach wesen jegens ons ende justicie Ende hebben hem als van desen wedergestelt ende gerestitueert wederstellen ende restitueren tot zynder goeder fame ende name tot onsen voirs. landen ende heerlicheyden ende tot zyne ongeconfisquerde goeden up dat hy eenige heeft al also hy was eer den voirs. dootslach geschiede imponerende ende stellende hier op een eeuwich geswych ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn Satisfactie ende beteringe gedaen eerst ende alvooren byden voirnoemde suppliant der partye geinteresseert in dien die noch nyet gedaen en es ende eenige dair toe dient civilicken alleenlic ontbieden dair om ende bevelen onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raide in Brabant dat voer hemluden geroepen die ghene dien behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende getruwelic ter verifficatie ende interinemente van desen jegewoirden letteren Ende dat gedaen zynde zy onsen drosset van brabant mercgreve van antwerpen meyer van loeven ende alle andere onse officieren justicieren ende officieren dient aengaen mach ende elcken van henluden doen laten ende gedoegen den voirnoemde suppliant van dese onse jegewoirdige gracie remissie quytscheldinge ende verghiffenisse ende van allen den inhoudene van desen vulcomelic rustelic ende vredelic genyeten ende gebruycken Sonder hem te doene oft te gedoegen gedaen te zyne nu noch in toecomende in live noch